Fakt, że Pan Cogito formułuje przesłanie zawierające zbiór zasad postępowania sugeruje, że rzeczywistość, w której funkcjonuje bohater wymaga konsekwentnej przebudowy i sensownego uporządkowania. Jej obraz fragmentaryczny i nieskrępowany buduje ciąg metaforycznych określeń: „Głos poniżonych i bitych”, „Tych, których zdradzono o świcie”, „Tych co na kolanach”, „Wśród odwróconych plecami”. Świat Pana Cogito jest zamieszkały przez „Szpiców, katów i tchórzy”, „poniżonych i bitych”. Jest to rzeczywistość zagrożonych wartości, w której triumfuje kłamstwo, przemoc, zbrodnia, pogarda, uległość. Ten zachwiany ludzki ład stwarzający okazję do zachowań nieetycznych wymaga jasno sprecyzowanych i jednoznacznych moralnych gestów. Ich rejestr zawiera monolog Pana Cogito. Ten kodeks etyczny powstał na fundamencie tradycji chrześcijańskiej i antycznej. Herbet weryfikuje wiele założeń tradycji chrześcijańskiej:

• Musisz zdecydować, kim naprawdę chcesz być: ”Masz mało czasu, trzeba dać świadectwo”. Każdy z nas powinien świadczyć o wyborze wartości., jakie uznał za swoje. Świadczyć własnym postępowaniem, nie tylko słowem.

• Zachowaj postawę wyprostowaną. Bezkompromisowa, jednoznaczna postawa wyprostowana stanowi manifest wyznaczany przez autora etyki opartej na wierności najistotniejszym wartościom: cnocie, godności, prawdzie, braterstwie.

• Pamiętaj, że zostałeś powołany do wypełniania misji, która jest szczególnym wyróżnieniem, bo „czyż nie było lepszych”. „Wy jesteście solą dla ziemi. Lecz jeśli sól utraci swój smak, czymże ją posolić” - głosi ewangelia Św. Mateusza. Te słowa mia ł na uwadze autor formułując myśl o obowiązku wzięcia na siebie odpowiedzialności przyjęcia misji świadczenia wartością.

• „Bądź odważny, gdy rozum zawodzi”. Zachowaj męstwo, nawet w sytuacjach irracjonalnych.

• Miej w sobie gniew i pogardę dla „Szpiców, katów, tchórzy”, kiedy słyszysz „głos poniżonych i bitych”. To nakaz nie mieszczący się w etyce chrześcijańskiej, nie uznaje zasady miłosierdzia, każe konsekwentnie manifestować pogardę dla niewolników.

• „I nie przebaczaj” - to również jest sprzeczne z etyką chrześcijańską. Nic nas nie upomina do wybaczania w swoim, a szczególnie w imieniu tych, których zdradzono o świcie. Wyznaje maksymalistyczną zasadę odpowiedzialności za złe czyny.

• „Strzeż się dumy niepotrzebnej”, „Oschłości serca”, zachowaj pokorę i dystans wobec samego siebie, powściągliwość w sądzeniu innych. Zwróć się ku sobie, surowo osądzaj własne czyny. Człowiek z łatwością toruje wyroki dotyczące innych ludzi, własnych błędów nie widzi.